Znani i mniej znani Wędryniacy

w opisie osób związanych z okresem 2 wojny św.wykorzystane są teksty p.Mazurka, które są w większości pozostawione w niezmienionej lokalnej potocznej formie języka

 

Biłko Gustaw

ur. 11.5.1919 zm. 28.9.1990, zamieszkały w Wędryni. Brał udział w kampanii wrześniowej. Należał do grupy wędryniaków, która miała za zadanie wysadzić mosty Wędryńskie nad Olzą i Wędryńką przed najeżdżającym wojskiem niemieckim. Wycofał się z wojskiem polskim aż pod rosyjski front, gdzie żołnierze zostali zwolnieni do domu. Po powrocie zaraz jesienią 39 roku został aresztowany i osadzony w obozie koncentracyjnym w Dachau. Tam przetrwał cały okres wojenny aż do wyzwolenia obozu przez Amerykanów. W obozie spotkał wędryńskiego księdza Galocza, któremu próbował pomóc.

Błacha Jan

18.10.1908 zamieszkały w Wędryni 213, kawaler, zatrudniony w kupiectwie, pierwszy bohater narodowy, zginął w obronie Trzyńca 1 września w walce z najeźdźcą

Borek Adam

http://pl.wikipedia.org/wiki/Adam_Borek

 

Broda Alojzy

Broda Alojzy, ur. 20.4.1910 w Suchej Średniej, zam. we Wędryni Nr 127, żonaty, hutnik, później gospodzki we Wędryni pod kościołem.
Wcielony przymusowo do armii niemieckiej w 1943 r. W grudniu 1943 roku w czasie urlopu symulował chorobę w celu uniknięcia powrotu do wojska.
Dnia 9.2.1944 aresztowany w szpitalu przez gestapo. Broda został uwięziony, odsądzony i ścięty w Katowicach dnia 12.5.1944 r. Osierocił żonę i syna.

 

Brunowski Józef

19 września 1942 r. aresztowany został Józef Brunowski (ur. 22.09.1919, zam. w Wędryni nr 28, hutnik). Brunowski pozostawał w więzieniu do 10 lipca 1944 r., po czym został zwolniony.
We więzieniu w Cieszynie zmusili go do przyjęcia tzw. „Volkslisty”. Potem zwolniony i za 14 dni musiał przymusowo wstąpić do wojska niemickiego.

 

Byrtus Paweł

Byrtus Paweł, nar. 23.7.1911 w Nawsiu, zam. we Wędryni Nr 205, żonaty, hutnik, muzykant. [...] Aresztowany przez gestapo 15.4.1942 rano. Więziony od 15.4.42 – 22.7.42. We Wędryni na posterunku, w Cieszynie, w Gusen – M. Zakatowany 22.7.1942 w kamieniołomach w Gusen – M.

 

Bystrzycki Andrzej

Bystrzycki Andrzej, nar. 23.9.1903 w Puńcowie koło Cieszyna, zam. we Wędryni Nr 149, żonaty, hutnik. Aresztowany przez gestapo 10.1.1941 o 1-ej w nocy. Więziony od 10.1.41 – 1.5.45: w Oświęcimiu (6 miesięcy), w Dachau (2 lata), w Papenburgu (1,5 roku).

 

Ciemała Jan

Ciemała Jan, ur. 16.6.1886,zm.1946, zam. w Wędryni, żonaty, były długoletni wójt Wędryni, sekretarz Towarzystwa Oszczędności i Zaliczek (...Hotel Polonia w Cieszynie Zachodnim). W związku z działalnością w polskich organizacjach (TOZ) został jeszcze jako wójt Wędryni aresztowany w 1936 roku na 3 tygodnie przez czeską policję a z jego domu wywieziono wiele prywatnych materiałów związanych z polskością (książki, wiązane czasopisma, odznaczenia, ...) których już nigdy nie zwrócono. Z braku jakichkolwiek dowodów został zwolniony i dalej pełnił funkcję wójta. W trakcie wojny aresztowany przez gestapo w 1943. Więziony w Wędryni 4 tygodnie w związku z ruchem wolnościowym organizacji podziemnej magistra Jana Mrózka. Zwolniony wrócił do domu z złym stanie zdrowotnym. Zmarł krótko po wojnie w 1946 roku.

Cieślar Andrzej

1892 -1945
Nauczyciel. Ur. w Wędryni. Syn Jana i Marii Siwy. Kierownik Publicznej Szkoły Powszechnej w Cisownicy. 31.12.1943 w wyniku denuncjacji aresztowany przez gestapo. 3.05.1944 zesłany do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu (tam przydzielony do oddziału ślusarzy), 29.09.1944 przeniesiony do obozu w Buchenwaldzie, w którym zginął 16.02.1945.

źródło Informacje Hanny Langner-Matuszczyk
źródło Walczak Marian: Ludzie nauki i nauczyciele polscy podczas II wojny światowej. - Warszawa, 1995, s. 236
RELACJE-INST Szkoła Powszechna Cisownica relacja kierownik

 

Cieślar Paweł

Cieślar Paweł, nar. 19.5.1921 i zam. w Wędryni nr. 389, żonaty, hutnik, przodownik pracy – partyzant. Na przym. pracach od 1940 – 1944. W 1944 ucieka do partyzantów. Walczy przeciwko hitlerowcom od 1944 – 1945.

 

Cieślar Gustaw

Gustaw Cieślar, ur. 19.7.1909, zam. we Wędryni Nr 220 zatrzymano wówczas dziesięć osób, które rozmawiały ze sobą w pociągu po polsku, po przesłuchaniu wszystkich zatrzymanych zwolniono, za wyjątkiem Gustawa Cieślara. Więziony w Cieszynie (6 dni), w Mysłowicach (9 miesięcy), w Sosnowcu (1 miesiąc) i znowu w Mysłowicach (3 miesiące) – tam zginął 17.9.1942 r.

1909-po 1939

źródło Księga pamiątkowa Polskiego Gimnazjum Macierzy Szkolnej w Cieszynie obecnie Szkoły Podstawowej i Liceum Ogólnokształcącego im. Antoniego Osuchowskiego w Cieszynie : wydana z okazji 65. rocznicy założenia szkoły. - Katowice, 1960, s.
Ekonomista. Ur. w Wędryni. Absolwent klasy typu matematyczno-przyrodniczego Gimnazjum im. A. Osuchowskiego w Cieszynie (1928). Studia w Wyższej Szkole Handlowej w Warszawie. Zginął w obozie koncentracyjnym w Dachau(?) .

http://slownik.kc-cieszyn.pl/index.php/online,591

http://pl.auschwitz.org/m/index.php?option=com_wrapper&Itemid=97

 

Ćwikel Jan

28 kwietnia 1943 roku aresztowany został w Wiedniu Jan Ćwikel (ur. 3.8.1899, zam. we Wędryni Nr 363, żonaty, hutnik), który od 15 czerwca 1940 r. przebywał na robotach przymusowych w Wiedniu, gdzie pracował w firmie A.E.G. Union – Wien.
We Wiedniu zbierał fundusze dla wdów i sierot po zamordowanych w obozach konc. mężach i ojcach. Po 1 ½ roku , dopiero 28.4.43 gestapo nakryło „Samopomoc”
Jan Ćwikel poddany został brutalnym torturom:
Więziony był on w okresie od 28 kwietnia 1943 r. do 7 kwietnia 1945 r. w Margarethen. W dniach 21 lutego 1945 – 7 marca 1945 r. odbyła się rozprawa sądowa, na której został skazany na śmierć.
Ostatecznie wyroku nie zdążono wykonać. Jan Ćwikel przeżył wojnę i powrócił szczęśliwie do rodzinnej Wędryni.

 

Cymorek Jan

(numer więźniarski: 36062)

urodzony: 1919-12-02, miejsce urodzenia: Wendrynia
Losy:
1. 1942-05-22, Auschwitz, przybycie do obozu
2. zginął 26.7.1942 r. w KL Auschwitz,

Cymorek Johann

ur.1909-12-02 w Wendryni, wyznania ewangelickiego, zginął 1942-07-26 w Auschwitz

http://pl.auschwitz.org/m/index.php?option=com_wrapper&Itemid=97

 

Cymorek Helena

córka Cymorka Jana, zginęła od przypadkowej kuli podczas wyzwalania Wędryni

http://pl.wikipedia.org/wiki/Adam_Borek

 

Ferko Pauline

Zabrzeg
ur. 1886 w Węndryni, wyznania katolickiego zginęła 1943-08-09 w Auschwitz

http://pl.auschwitz.org/m/index.php?option=com_wrapper&Itemid=97

 

KS. KLEMENS GALOCZ

urodzony 21.11.1904 w Karwinie, zginął 26.11.1942 w Dachau
proboszcz parafii Wędrynia (Śląsk Cieszyński), b. wikariusz parafii Jabłonków.

Do Wędryni przyszedł jesienią, prawdopodobnie w październiku 1937, serdecznie witany przez młodzież wierszem i kwiatami. W latach kiedy był proboszczem ksiądz Galocz organizował młodzież w katolickim stowarzyszeniu mężczyzn i katolickim stowarzyszeniu żeńskim. Współpraca z proboszczem była bardzo dobra, młodzież spotykała się często. Wystawiali również w Czytelni sztuki teatralne – np. „ Ósme przykazanie” w 1938 roku.

Aresztowany 23.04.1940, wywieziony do obozu koncentracyjnego Dachau. Stamtąd zawieziony do obozu koncentracyjnego Mauthausen Gusen, gdzie niewolniczo pracował w kamieniołomach. Stamtąd 08.12.1940 - całkowicie wycieńczony - przetransportowany z powrotem do obozu koncentracyjnego Dachau, gdzie zginął.


źródło:
http://www.swzygmunt.knc.pl/MARTYROLOGIUM/POLISHRELIGIOUS/vPOLISH/HTMs/POLISHRELIGIOUSmartyr0652.htm

http://www.audiovis.nac.gov.pl/obraz/202909/

 

Gronner Ignacy

Właściciel gospody pod kościołem "u Grónera", współzałożyciel polskiej ochotniczej straży pożarnej w Wędryni, kupiec, członek zarządu grupy terenowej Śląskiej Partii Ludowej w Wędryni, prawdopodobnie żydowskiego pochodzenia, w związku z czym ślad po rodzinie w trakcie wojny zaginął.

 

Hackenberg Jan Judasz

?-1763

Ksiądz katolicki. Ur. w Cieszynie. W l. 1723-1726 uczęszczał do gimnazjum w Cieszynie. Proboszcz w Wędryni (1745-1763). Współautor (wraz z Jerzym Bajtkiem i Franciszkiem Mateuszem Knöblem) i wydawca modlitewnika w języku polskim (Prawdziwa jedzina do nieba z Pisma świentego dokazana droga..., Opawa 1761). Zm. w Wędryni.

Ożywiona działalność środowiska protestanckiego wywołała reakcję duchowieństwa katolickiego. Podobnie jak ludność ewangelicka, tak i katolicka czerpała dotychczas przede wszystkim z kancjonałów czeskich i słowackich. W połowie XVIII wieku trzech księży katolickich – Judasz Hackenberg z Wędryni (?‒1763), Jerzy Bajtka z Jabłonkowa (ok. 1707‒?) oraz Franciszek Knöbel z Goleszowa (1714‒1772), opracowało i wydało modlitewnik Prawdźiwa Jedźina… w języku polskim z licznymi zwrotami w gwarze cieszyńskiej, sporadycznie w języku czeskim. Książka nie była dziełem oryginalnym, w znacznej części była tłumaczeniem z niemieckiego, miała jednak za cel trafić do ludu cieszyńskiego, jak piszą sami autorzy w Przedmowie do czytelnika, cyt.: „…twojemu Jenzykowi, a w mowie w Druku przysposobiona po pierwsze na światło wychodzy, aby tym milsza y każdymu przyjemniejsza była, czym snadniejsza bendźie do wyrozumienia”. Książka liczy 640 stron druku i zgodnie uważana jest za pierwszą pozycję gwarową na Śląsku Cieszyńskim

źródło Szersznik Leopold Jan: Nachrichten von Schriftstellern und Künstlern aus dem Teschner Fürstenthum. - Teschen, 1810, s. 91-92
źródło Bibliografia piśmiennictwa polskiego na Śląsku XVII i XVIII w. / pod kier. Jana Zaremby. - Wrocław [i in.], 1980, s. 116-117
RELACJE-INST Parafia Rzymskokatolicka Św. Katarzyny Wędrynia relacja proboszcz

http://is.muni.cz/th/320565/ff_d/calosc_praca.pdf

 

Jan Haltof

20 maja 1943 r. aresztowany został Jan Haltof, ur. 9.8.1921, zam. w Wędryni 164, hutnik, po aresztowaniu więziony był w Słubicach, gdzie przebywał do 2 maja 1945 roku.

 

 

 Hes Franciszek

Ur. 5.7.1916 w Wędryni, zm. Hutnik. Aresztowany 24.4.1940. Więziony w obozach koncentracyjnych Dachau, Gusen. Zwolniony 12.2.1943. Po zwolnieniu wysłany do służby w wehrmachcie w Francji. Tam z grupą żołnierzy o podobnym losie nawiązuje kontakt z francuskim ruchem oporu. Do domu wraca dwa lata po wojnie. Działacz społeczny. Prowadził chóry w Wędryni.

 

Hota Józef

Hota Józef, ur. 15.2.1924 we Wędryni Nr 142. [...] Wcielony do armii niemieckiej w 1942 r. Dnia 17.7.43 ciężko raniony w okolicy Rostowa n/Donem koło Morza Azowskego. Dnia 27.9.43 ucieka ze szpitala w Kijowie, gdzie leżał, do domu. Był 17 dni w drodze, częściowo piechotą, częściowo pociągami ciężarowymi. Od 27.9.43 - 2.5.45 walczy w organizacji podziemnej w Nydku - z Cieślarem Pawłem i Mitręgą Pawłem. Miał własny bunker z osobnym wejściem i wyjściem.


Chmiel Jan

Chmiel Jan, nar. 30.7.1923 i zam. we Wędryni Nr 370 – Zaolzie, żonaty, hutnik. Aresztowany przez gestapo 14.9.42 o 11.30 w nocy. Więziony od 14.9.42 – 8.5.45 w karnym lagrze w Merseburgu. Przed aresztowaniem przez 6 tygodni ukrywał się wraz z Józefem Szucsem u Ondraszków w czasie, kiedy Józef Ondraszek i jego syn byli przymusowo w Rzeszy, później w obozie.


Chodura Paweł

Chodura Paweł, ur. 1902, zam. we Wędryni Nr 74, żonaty, urzędnik – emeryt, z powodu prześladowań okupanta hitl. zachorował umysłowo. Więziony w Rybniku 1941 – 1943, zmarł w Rybniku w 1943.


Janczyk Antoni

Janczyk Antoni, ur. 4.5.1899, zam. we Wędryni Nr 366, żonaty, inwalida – emeryt. Aresztowany przez gestapo w 1941. Więziony w obozie karnym od 1941 – 1945.

 

Antoni Józef JANIK

Podporucznik rezerwy Antoni Józef JANIK syn Jana i Anny z Mitręgów, urodzony 14 czerwiec 1892 w Wędryni na Śląsku Cieszyńskim. Absolwent polskiego gimnazjum w Cieszynie (1913) i kursów kwalifikacyjnych (1914). Uczestnik I wojny światowej. Działacz plebiscytowy na Śląsku Cieszyńskim. Od 1927 kierownik szkoły powszechnej w Rybniku. Odznaczony Medalem Niepodległości. Żonaty z Hildegardą z Peterów, miał córkę Helenę oraz synów Stanisława i Antoniego
Zamordowany w Katyniu

Janik Józef

Ur. 18 października 1902 r. w Kownie, zmob. 26 sierpnia 1939 r. Nr jeniecki 112. Przebywał w Oflagu XI A, zmarł 2 sierpnia 1943 r. Pochowany na cmentarzu w Tangerhutte - numer grobu 381. Mąż Anny z Michejdów Jatowtt. Żona Anna (1909-1983) w trakcie wojny w obawie przed niemieckimi represjami emigrowała z synem Józefem (1936-1979) przez Austrię do Stanów Zjednoczonych, żyła w Chicago. Na jej życzenie po śmierci jej prochy zostały przewiezione i złożone na ewangelickim cmentarzu w Wędryni.

 

http://www.tangerhutte-lazaret.com/72301/index.html

 

Jurczek Józef

10 marca 1941 r. aresztowany został Jurczek Józef, ur. 7.3.1914, zam. w Bystrzycy n/Olzą, później we Wędryni Nr 226, hutnik, żonaty. W jego mieszkaniu gestapo znalazło broń oraz „literaturę organizacji podziemnej”. Był on następnie więziony w Cieszynie i Wrocławiu, gdzie został rozstrzelany 17.8.1941 roku.

Kaleta Franciszek

Franciszek Kaleta z Wędryni Nr.100 oraz Jan Wojnar z Karpentnej. Na temat Franciszka Kalety Józef Mazurek zanotował jedynie, że urodził się w roku 1924, mieszkał w Wędryni 100 oraz że więziony był w Merseburgu – Leunawerke.

 

Kantor Karol

Ur. 17.4.1906, zm.4.8.1993. Lekarz. Aresztowany 24.4.1940. Więziony w obozach koncentracyjnych Dachau, Gusen do 21.12.1940.

 

 

Kożdoń Walter Fryderyk

Podporucznik piech. rez. Walter Fryderyk KOŻDOŃ syn Andrzeja i Aurelii z Łacynów, urodzony 19 lipca 1908 roku w Wędryni na Śląsku Cieszyńskim. Absolwent gimnazjum w Cieszynie i SPRPiech. (1931). Od 1931 w rezerwie, przydzielony do 4 p. s. podh., w którym odbył ćwiczenia rezerwy jako dca plut. (1938).
Z posiadanych informacji wynika, że nie został zamordowany w Charkowie. W grupie 400 oficerów został przetransportowany na Syberię gdzie zapędzono ich do pracy w kopalni uranu. Wszyscy zostali zamordowani a ich ciała pozostały na dnie kopalni.

Matka Waltera, Aurelia z/d Latzina. Rodzeństwo Eugeniusz i Ilza Kożdoń. Córka Kazimiera. Absolwent SGH.


Absolwent Państwowego Gimnazjum im. A. Osuchowskiego w Cieszynie (1927) i Wyższej Szkoły Handlowej w Warszawie. Służba wojskowa w Szkole Podchorążych w Śremie i w 4. Pułku Strzelców Podhalańskich w Cieszynie. Pracownik Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie, następnie Górniczo-Hutniczej Spółki Akcyjnej Karwina-Trzyniec w Cieszynie Zachodnim. Uczestnik kampanii wrześniowej.

źródło Z dziejów Państwowego Gimnazjum im. A. Osuchowskiego Typu Matematyczno-Przyrodniczego w Cieszynie / [kom. red. Andrzej Ofiok i in.]. - Cieszyn, 1978, s. 30

http://www.ogrodywspomnien.pl/index/showd/9401

Jan Kazimierz Kukucz

1901 lub 1903-1939

Dziennikarz i publicysta. Ur. w Wędryni. Student Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (1918-1920) i Wyższej Szkoły Nauk Politycznych w Paryżu. Założyciel, wydawca i redaktor czasopisma "Radio dla Wszystkich" (1924). Podróżował po Europie pracując jako redaktor. Zginął w kampanii wrześniowej w Hołosku pod Lwowem.

źródło Czy wiesz kto to jest : uzupełnienia i sprostowania / [pod ogólną red. Stanisława Łozy. - Warszawa, 1938], s. 163
źródło Golec Józef, Bojda Stefania: Słownik biograficzny ziemi cieszyńskiej. T. 3. - Cieszyn, 1998, s. 142

 

Kulig Jan

Na robotach przymusowych w Watenstedt był też Jan Kulig (ur. 3.6.1920, zam. we Wędryni Nr 93, hutnik), który również zaangażowany był w działalność wywiadu dalekiego zasięgu ZWZ / AK.

 

Lasota Jan ks.

Więzień więzienia w Cieszynie, KL Dachau, KL Gusen.
Urodzony w 1889 r. w Wędryni – Zaolzie, tam dorastał a następnie po studiach teologicznych ksiądz ew. – pastor w Jaworzu pow. bielski. Dnia 1.09.1939 r. musiał opuścić Jaworze i ukrywał się przez jakiś czas u ks. pastora Kisiały w Cieszynie. Aresztowany 24.04.1940 r. przez gestapo i przetransportowany do więzienia w Cieszynie, stamtąd przewieziony do KL Dachau i dalej do KL Gusen. Odzyskał wolność 5.09.1940 r. Po zwolnieniuz obozu, do końca okupacji pracował jako robotnik w fabryce we Frysztacie – Zaolzie.

http://041940.pl/archives/2039/15

http://www.parafiajaworze.pl/upload/File/inf49/125_lecie_urodzin_ks.pdf

Lasota Rudolf

Lasota Rudolf, ur. 28.2.1917, zam. we Wędryni Nr 61, hutnik, żonaty. [...] Na przym. pracach od 8.7.40 – 17.4.45 w Magdeburgu walczy w organizacjach podziemnych. Przeżył piekło bombardowań Magdeburgu przez aliantów.

 

Latoszyński Fryderyk

1915-1944
Student medycyny, działacz ruchu oporu. Ur. w Trzyńcu. Mieszkał w Wędryni. Absolwent Polskiego Gimnazjum Realnego w Orłowej (1935). Podczas II wojny światowej brał udział w ruchu oporu. Aresztowany przez Niemców, skazany na karę śmierci w Halle.
źródło Gliński Jan Bohdan: Słownik biograficzny lekarzy i farmaceutów ofiar drugiej wojny światowej. T. 3. - Wrocław, cop. 2003, s. 191

Lisztwan Adolf

Lisztwan Adolf , ur.10.5.1921 , zm.2013, ur. Wędryni , po wojnie zam. w Gródku, powołany do Wehrmachtu, skorzystał z pierwszej sposobności i przedostał się do aliantów. Walczył w odziałach polskich w Anglii aż do końca wojny.

  • adolf-lisztwan.jpg
    adolf-lisztwan.jpg
  • lisztwan-Adolf.jpg
    lisztwan-Adolf.jpg
  • lisztwan-Adolf-anglia.jpg
    lisztwan-Adolf-anglia.jpg

 

Łuka Franciszek

Łuka Franciszek, ur. 17.8.1898 w Kamesznicy i zam. we Wędryni Nr 116, żonaty, rolnik. W czasie okupacji hitl. pomagał partyzantom. Aresztowany przez gestapo 1.3.1943 z żoną. Więziony od 1.3.43 – 10.1.45: w Cieszynie 1 tydzień, w Bielsku 2 tygodnie, w Budziszynie 1 ½ roku, w Oświęcimiu ½ roku.

Łyżbicki Paweł

1907-1961
Nauczyciel. Ur. w Wędryni. Absolwent seminarium nauczycielskiego w Bobrku k. Cieszyna (1928) i Instytutu Pedagogicznego w Katowicach. Nauczyciel w Wiśle-Jaworniku (1928/1929), następnie w Chorzowie. Uczestnik kampanii wrześniowej 1939 r. Więzień obozów koncentracyjnych w Dachau i Mauthausen-Gusen (1940), następnie na przymusowych robotach. Po wyzwoleniu pracował jako nauczyciel polskich dzieci w amerykańskiej strefie okupacyjnej Niemiec. Po powrocie do Polski kierownik Szkoły Powszechnej w Goleszowie (1945-1949) i Przyzakładowej Szkoły Przemysłowej w Goleszowie (1949-1952) i Szkoły Podstawowej w Cisownicy, gdzie doprowadził do nadania jej imienia Jury Gajdzicy (1960). Zm. w Cisownicy.

źródło Waszut Teresa, Golec Józef: Odeszli w cień : cisownicki słownik biograficzny. - Cieszyn, 2005, s. 44-45
RELACJE-INST Szkoła Powszechna Goleszów relacja kierownik

http://goleszow.pl/media/upload/A/l/Album_Biograficzny_Gminy_Goleszow.pdf

 

Mach Albert

17 kwietnia 1943 r. aresztowany zostaje Mach Albert (ur. 1911 r. w Świętochłowicach, zam. we Wędryni Nr 282). Wraz z nim aresztowani zostali Rusz Józef (Fulda) z Bystrz. n/Olzą, Marosz Gustaw z Bystrz. n/Olzą oraz ks. pastor Fukała Józef i jego żona. Mach Albert więziony był w Cieszynie, Oświęcimiu, Rosenbergu i Litomierzycach, zakatowany 23.3.1945 w Litomierzycach.

 

Marosz Jan

1907-1944
Ksiądz katolicki. Ur. w Wędryni. Syn Jana, właściciela tartaku. Studia teologiczne w Widnawie. Święcenia kapłańskie (1935). Wikary w Wędryni, Pietwałdzie i Boguminie. W czasie II wojny światowej aresztowany i więziony we Frysztacie i Cieszynie. Więzień obozów koncentracyjnych w Mauthausen-Gusen i Dachau.

źródło Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku / pod red. Mieczysława Patera. - Katowice, 1996, s. 259

 

Marosz Józef

Kombatant 2wojny światowej, radiotelegrafista, włoskie i brytyjskie odznaczenia

 

Michejda Jan

1903-
Inżynier rolnik. Ur. w Wędryni. Syn Józefa, nauczyciela (1873 lub 1874-1942) i Heleny Rusz. Absolwent Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie. Inspektor Izb Rolniczych w Kielcach, Łodzi i Poznaniu. Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 r., później walczył w Brygadzie Karpackiej w kampanii afrykańskiej, następnie w 3 Dywizji Strzelców Karpackich we Włoszech. Po II wojnie światowej osiedlił się z rodziną w Chicago, gdzie pracował jako urzędnik pocztowy.

źródło Materiały do genealogii wędryńskiej linii rodziny Michejdów (Książnica Cieszyńska, zespół rękopisów, sygn. RS AKC. 670)

 

dr Michejda Władysław

W czasie wojny pewien czas ukrywał się w domu Pietrów w Wędryni Nr 321. Oto jak charakteryzuje go Juliusz Niekrasz

Dr Władysław Michejda („Mit”), urodzony 18 września 1896 r. w Olbrachcicach na Zaolziu, pochodził ze znanego rodu Michejdów, niezmiernie dla Polski zasłużonego. Ukończył gimnazjum klasyczne w Cieszynie. W nocy z 31 października na 1 listopada 1918 r. był jednym z organizatorów czynu zbrojnego, w wyniku którego ogłoszono utworzenie Księstwa Cieszyńskiego i jego przynależność do Polski, brał udział w pierwszym powstaniu śląskim. Ukończył prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim. Do 1938 r. prowadził kancelarię adwokacką w Katowicach, a od roku następnego w Cieszynie. Po wybuchu wojny osiadł w Ustroniu. W początkach 1940 r. został aresztowany i osadzony w Dachau, lecz dość szybko zwolniony. Powrócił do Ustronia i rozwinął żywą działalność konspiracyjną. Osobowością swoją bardzo silnie oddziaływał na rozwój ruchu konspiracyjnego w Ustroniu i okolicznych gminach. Współpracował z tymi placówkami ZO, które zdołały ostać się po aresztowaniu członków sztabu. Opracował dla rządu polskiego w Londynie raport. Raport otrzymał Jan Mrózek z Wędryni, który miał go przekazać do naszej ambasady w Szwajcarii. Do przekazania raportu nie doszło. Mrózek po powrocie do Wiednia został aresztowany. Jego ujęcie zapoczątkowało dalsze aresztowania. W toku śledztwa przeniosły się one na Śląsk, objęły także Warszawę. Został wtedy ujęty w dniu 10 kwietnia 1943 r. także adwokat Władysław Michejda i osadzony w Oświęcimiu. 29 listopada tegoż roku stanął tam przed sądem policyjnym wraz z 70 innymi oskarżonymi. Rozprawa trwała około 3 godzin. Wszystkich, w liczbie 71, skazano na karę śmierci i wyrok w tymże dniu wykonano.

 

Michejda Józef

Urodził się Józef Michejda w 1900 roku w Wędryni na Śląsku Cieszyńskim w wędryńskiej linii rodu Michejdów, rodu osób wybitnie utalentowanych, którzy odcisnęli mocno swoje piętno w dziejach Śląska Cieszyńskiego i wnieśli istotny wkład do nauki i kultury polskiej. Ojciec Józef był nauczycielem ludowym i działaczem społecznym. Naukę rozpoczął w 1912 roku w gimnazjum cieszyńskim, przerywając ją w latach 1918 – 1919, kiedy to wstąpił jako ochotnik do tworzącego się Wojska Polskiego i wziął udział w walkach o granice odrodzonej Polski z Czechami i Ukraińcami.
W czasie wojny, w początkowym okresie działał w podziemiu w ZWZ, a po rozbiciu przez gestapo Śląskiego Okręgu ZWZ, mimo listów gończych udało mu się zmylić prześladowców i ukrywał się na Rzeszowszczyźnie pracując w spółdzielczości.
Od 1945 roku zajmował kierownicze stanowiska w nowo organizowanej energetyce śląskiej. Ojciec polskiej energetyki.

http://elektroenergetyka.pl/historia,5,7

 

Michejda Józef

1873 lub 1874-1942
Nauczyciel. Ur. w Ligocie Alodialnej. Syn Józefa i Zuzanny Folwarcznej. Ojciec Józefa (1900-1991), inżyniera energetyka i Jana (1903-), inżyniera rolnika. Absolwent państwowego seminarium nauczycielskiego w Cieszynie. Kierownik polskich szkół ludowych w Nydku i Wędryni (1916-1920). Kierownik Szkoły Ludowej Macierzy Szkolnej w Czeskim Cieszynie (1925-1928). Wiceprezes Polskiego Związku Śpiewaczego i Muzycznego (do 1936). Prezes Chóru Towarzystwa Nauczycieli Polskich (od 1926). Śpiewak w Chórze Nauczycieli Polskich. W czasie II wojny światowej więziony w Strzelcach Opolskich, gdzie zginął. Pochowany w Wędryni.

źródło W cieniu śmierci / [red. Tadeusz Wojak]. - Warszawa, 1970, s. 170
źródło Golec Józef, Bojda Stefania: Słownik biograficzny Ziemi Cieszyńskiej. T. 1. - Cieszyn, 1993, s. 191-192
źródło 90 [Dziewięćdziesiąt] lat budynku Polskiej Szkoły Podstawowej w Wędryni. - Wędrynia, 1995, s. 23

 

Mitręga Paweł

Mitręga Paweł, ur. 1923, zam. we Wędryni 163. Ukrywał się od 10.1.44 – 2.5.45, był także przy partyzantach z Hotą Józefem i Cieślarem Pawłem.

 

Jan Mrózek

Jan Mrózek (ur. w 1913 r. w Wędryni na Śląsku Cieszyńskim, zm. w 1945 r. w Stein an der Donau wAustrii) – polski działacz ruchu oporu w czasie II wojny Światowej.
Mrózek, wychowany w polskiej tradycji patriotycznej, odznaczał się doskonałą pamięcią i świetnie władał językiem niemieckim. W czasie II wojny światowej był członkiem sieci wywiadu dalekiego zasięgu (kryptonim "Stragan") Komendy Głównej AK. Od sierpnia 1942 r. w Wiedniu był szefem (po Karolu Trojanowskim) grupy "WO-1 Południe" tej siatki, działającej na ogromnym obszarze odBawarii przez Czechy i Austrię po Słowację. Posługiwał się pseudonimami „Jan”, „Jaś” i „Iwan Biełyk”. Wśród ok. 200 agentów grupy było wielu pochodzących ze Śląska, a zwłaszcza ze Śląska Cieszyńskiego, w tym jego siostra – Ewa Pilch. Aresztowany przez hitlerowców w marcu 1943 r. i po długim procesie skazany na karę śmierci, został osadzony w więzieniu Margarethen w Wiedniu. Zginął dosłownie w przeddzień wyzwolenia, rozstrzelany na dziedzińcu więzienia w zamku Stein an der Donau wraz m.in. ze swoim współpracownikiem z wywiadu, a wcześniej wybitnym taternikiem –Karolem Englischem.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Mr%C3%B3zek

http://wpolityce.pl/artykuly/41425-slaski-zwiazek-odwetu-slaska-konspiracja-byla-znacznie-bardziej-narazona-na-inwigilacje-niz-w-generalnej-guberni

http://wpolityce.pl/artykuly/48400-slazacy-z-zaolzia-rozpracowali-peenemunde

http://blogopinia24.pl/historia/603-stragan-wywiad-ak-w-wiedniu

 

Musioł Paweł

zam. we Wędryni Nr 115, żonaty, ojciec syna Zbigniewa. Bohater Narodowy.
Po ukończeniu polskiego gimnazjum w Cieszynie w r. 1926 jest studentem na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Studia filozoficzne zakończył pracą doktorską „Dzieje piśmiennictwa Polskiego na Śląsku”
Był organizatorem i Kierownikiem Wojska Podziemnego na Terenie Śląska Cieszyńskiego, w tym Zaolzia, w pierwszej fazie okupacji hitlerowskiej od 1939 – 1941 r.
Od 1 września walczy z okup. hitl. w Obronie Ojczyzny w IV pułku piechoty jako dowódca grupy karabinów maszynowych. Po ostatniej bitwie pod Rawą Ruską dostaje się do niewoli hitl. Ucieka z niewoli zaraz na 2. dzień i wraca w październiku 1939 na Śląsk Cieszyński. Już dnia 10 listopada 1939 r. organizuje pracę konspiracyjną. Z organizacji tej rozrasta się akcja wojskowa, składająca się z najlepszych elementów, jakie zdołały się zaszyć w terenie. Stąd wysoki poziom ideowy i moralny, cechujący całość pracy konspiracyjnej – antyhitlerowskiej – w tym czasie.
Aresztowany dnia 3 marca 1941 r. przez gestapo w pociągu jadącym z Cieszyna do Jabłonkowa. Więziony od 3.3.41 – 19.2.43: w Cieszynie, w Ćwikowie, w Katowicach.

 

Niemiec Johan

ur.1900-10-16 w Wędryni, wyznania evangelickiego, yam. w Łyżbicach, zginął 1943-06-29 w Auschwitz

http://pl.auschwitz.org/m/index.php?option=com_wrapper&Itemid=97

 

Ondraszek Jan

Ur.7.12.1899, zm. 7.4.1971, hutnik, aresztowany 24.4.1940. Więziony w obozie koncentracyjnym Dachau, Gusen. Wyzwolony 5.5.1945 w Gusen.

http://www.041940.pl/wp-content/uploads/2010/06/aresztowania_w_nocy_z_23-24_04_1940.htm

http://041940.pl/

źródło http://041940.pl/archives/2039/15

 

Ondraszkowie Karol i Józef

  • rodzina-ondraszkow.jpg
    rodzina-ondraszkow.jpg
  • z-reichu-ondraszkowie2.jpg
    z-reichu-ondraszkowie2.jpg
  • z-reichu-cienciala-obiad.jpg
    z-reichu-cienciala-obiad.jpg

Ondraszkowie - Ondraszkowie w Rzeszy na pracach przymusowych, przed aresztowaniem - obiad w reichu na barakach?

9 lipca 1943 roku aresztowani zostali Karol i Józef Ondraszkowie (ojciec i syn), którzy przebywali na robotach przymusowych w Hellendorfie koło Brunszwiku:
Ondraszek Karol, ur. 8.7.1895, zam. we Wędryni Nr 41, żonaty, hutnik. Na przym. pracach już od 1940 w rajchu. W Hellendorfie przy Brunszwiku. Aresztowany w rajchu 9.7.1943. Więziony od 9.7.43 – 6.5.45.
Wraz z nim aresztowany został jego syn:
Ondraszek Józef, ur. 10.3.1922 i zam. we Wędryni Nr 41, kawaler, hutnik, syn Karola. Na przym. pracach był razem z ojcem. Podani drastycznym przesłuchaniom.
Przy rozprawie sądowej w Brunszwiku – 24.8.43 – 28.8.43 zarzucano im współpracę z tajną Organizacją we Wiedniu, (zbierali pieniądze dla wdów i sierot po zakatowanych kolegach).
Zamknięci do więzienia, tzw. „Zuchthausu”. Po 2 latach wyzwoliły ich wojska amerykańskie.

 

Pieter Józef

Pieter Józef, ur. 3.9.1925, zam. we Wędryni Nr 322 – 168, kawaler, ślusarz. Na terenie gminy Wędrynia, w domu Pietrów w Wędryni Nr 321, pod szczytem Wróżna (571 m n.p.m., w paśmie Czantorii, odchodzącym od Małej Czantorii w kierunku zachodnim), miał swoją stałą bazę pododdział zgrupowania „Czantoria - Jastrząb”: Ważny Punkt Oporu antyhitlerowskiego "pod „Wróżną” W domu „Pietrów” trzy schrony i 1 bunkier.

Pindej Emil

Ur. 3 VI 1919 w Darkowie,zm. Lista katyńska, posterunkowy,. Policja Województwa Śląskiego, , Posterunek Wędrynia

http://gulag.szmo.cz/dokumenty/knihy/Katyn-pamet_naroda.pdf

Post. Emil PINDEJ, ur.1911-06-03,Darków,
PWŚl., zm. 1940, Miednoje

http://www.katedrapolowa.pl/ofiary_z.php

 

Przywara Józef

Przywara Józef, nar. 14 I 1913 w Pastwiskach, zam. we Wędryni nr 78, żonaty, gajowy. Aresztowany przez gestapo dnia 14.2.44. Więziony od 14.2.44 – 12.5.44: w Cieszynie i w Katowicach. 12.5.44 ścięty w Katowicach – z Brodą A. z Wędryni, Kluzem z Milikowa, Sikorą z Nawsia, Kupcem z Gródka i z wieloma innymi – za unikanie poboru do wojska. Ofiar tych było bardzo dużo – około 60.

 

Raszka Józef ojciec i Raszka Józef syn

Raszka Józef, ur. 12.2.1894, zam. we Wędryni Nr 180, żonaty, hutnik w Trzyńcu, Bojownik o Wolność. Na przym. pracach od 6.5.1940 – 15.8.44 w Hallendorf i okolicy. Aresztowany przez gestapo dnia 9.7.1943 w Brunszwiku za to, że się gromadzili i mówili i wierzyli w to, że znowu Polska powstanie.
Wraz z nim na przymusowych robotach był jego syn – Józef Raszka (ur. 2.11.1921, zam. we Wędryni Nr 180, kawaler, hutnik). Został on – jak to zostało wspomniane – aresztowany wraz z ojcem. Został skazany na 4 lata ciężkiego więzienia – „zuchthausu”.

 

Raszka Paweł Ludwik

14 sierpnia 1943 r. aresztowany został w Brunszwiku Paweł Ludwik Raszka („aresztowany w związku z podziemną pracą Dytki i Krzystka”), ur. 1.1.1902, zam. we Wędryni Nr 52.

 

Rusz Karol

1879-1960
Inżynier, przedsiębiorca. Ur. w Wędryni. Studia we Lwowie i Darmstadt. Pracował w przemyśle elektrotechnicznym w Londynie i Lille. W 1919 r. powrócił na Śląsk Cieszyński. Założyciel i dyrektor spółki Zakłady Elektro-Mechaniczne w Ustroniu (1919), w następnym roku przeniesionej do Cieszyna (później Zakłady Elektro-Mechaniczne Celma). Po wykupieniu firmy przez koncern Brown-Boveri (1926) nadal pełnił funkcję dyrektora. W 1932 r. wyjechał do Francji.

 

Sikora Jan

1854-1939

Ksiądz katolicki, współzałożyciel Macierzy Szkolnej Księstwa Cieszyńskiego. Ur. w Wędryni. Absolwent teologii w Ołomuńcu (1876). Działalność duszpasterską (od 1876) odbył w Cieszynie, najpierw jako wikariusz, potem jako sekretarz i kanclerz (1891-1897) Generalnego Wikariatu w Cieszynie. Proboszcz w Cieszynie (1897-1928). W 1928 r. przeszedł na emeryturę. Współzałożyciel i działacz Macierzy Szkolnej oraz działacz Związku Śląskich Katolików i Dziedzictwa bł. Jana Sarkandra. Zm. w Cieszynie.

źródło Wiadomości Diecezjalne. - 1939, nr 4, s. 123-124
źródło Brożek Ludwik: Wspomnienia Cieszyniaków. - Warszawa, 1964, s. 86
źródło Golec Józef, Bojda Stefania: Słownik biograficzny Ziemi Cieszyńskiej. T. 2. - Cieszyn, 1995, s. 208
RELACJE-INST Parafia Rzymskokatolicka Św. Marii Magdaleny Cieszyn relacja proboszcz

 

Śliż Paweł

Śliż Paweł, ur. 22.6.1911 i zam. we Wędryni Nr 168, żonaty, hutnik, naruk. przym. w 1943 r. Dnia 25.12.44 ucieka z Miskolca – Węgry – z pociągu Czerwonego Krzyża z chorymi i rannymi. Na krótko dołącza do partyzantów - od 1.1.45 – 1.5.45.

Stanisław Słonka

Stanisław Słonka, ur. 3.5.1919, zm. 28.10.1990, syn żony wójta Jana Ciemały. W roku 1943 aresztowany został w Wiedniu także Stanisław Słonka, ur. 3.5.1919, zam. w Wędryni Nr 430, urzędnik w szpitalu werkowym w Trzyńcu, „aresztowany przez gestapo w związku z konspiracyjną akcją mgr Jana Mrózka, więziony od 1943 – 1945.”

Stańkowa Anna

Annę Stańkową, ur. 1919, zam. we Wędryni Nr 447, była w latach 1942 - 45 łączniczką partyzantów.

 

Szczotka Władysław

W roku 1943 aresztowany został Władysław Szczotka, maszynista, ur. 1902 w Milówce, zam. w Wędryni Nr 211:
Władysław jako maszynista jeździł z pociągami w tzw. Generalnej Guberni. W 1943 eksplodował kocioł jego lokomotywy. Rozstrzelany w r. 1943 przez gestapo – jako sabotażysta.

 

Jan Szeruda

(ur. 26 grudnia 1889 r. w Wędrynii na Zaolziu, zm. 21 marca 1962 r. w Warszawie) – duchowny Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, pełniący obowiązki biskupa (zwierzchnika) Kościoła w latach 1945-1951, biblista i teolog protestancki.Ukończył gimnazjum polskie w Cieszynie, a następnie studia teologiczne w Wiedniu i Halle. W 1915 r. objął posadę prefekta w polskim gimnazjum w Orłowej i w szkole podstawowej w Cieszynie, a w 1917 r. został wikariuszem parafii ewangelickiej w Nawsiu. Po I wojnie światowej, gdy organizowano Wydział Teologii Ewangelickiej na Uniwersytecie Warszawskim, został przez władze kościelne przewidziany do pracy naukowej na tym wydziale. W związku z tym w 1920 r. uzupełniał studia w Bazylei, gdzie uzyskał stopień licencjata. Po powrocie rozpoczął pracę dydaktyczną na Uniwersytecie Warszawskim. W 1922 r. został mianowany profesorem nadzwyczajnym, a w 1929 r. profesorem zwyczajnym oraz kierownikiem Katedry Egzegezy Starego Testamentu i Języka Hebrajskiego na Wydziale Teologii Ewangelickiej UW. Zajmował się też dziejami polskiego piśmiennictwa ewangelickiego.

Podczas okupacji prowadził wykłady z teologii na tajnym uniwersytecie, gdzie pełnił funkcję dziekana. Po wyzwoleniu w 1945 r. został wybrany prezesem Tymczasowego Konsystorza Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, a w czerwcu 1945 r. tymczasowym biskupem (zwierzchnikiem) Kościoła. Funkcję tę pełnił do czasu wyboru w 1951 r. biskupa Kościoła przez pierwszy zwołany zwyczajny Synod Kościoła. Wówczas władze nie zgodziły się na jego wybór na stanowisko biskupa. Jako p.o. biskupa odbudowywał rozbity w czasie II wojny światowej Kościół.

 

http://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Szeruda

http://dziedzictwo.ekai.pl/text.show?id=4288

 

Szeruda Jerzy

(ur. 16 października 1891 w Wędryni na Śląsku Cieszyńskim, zginął 16 lutego 1919) – sierżant pilot Wojska Polskiego II RP.
W 1914, z chwilą wybuchu I wojny światowej, jako obywatel Austro-Węgier, wcielony został do Cesarskiej i Królewskiej Armii. Na początku 1915 został odkomenderowany do szkoły pilotażu w Wiener Neustadt. Później doskonalił swoje umiejętności w Lugos(obecnie Lugoj w Rumunii) oraz w Arad. Po ukończeniu szkoleń został skierowany jako pilot na front do eskadry myśliwskiej. Do końca wojny służył w lotnictwie austriackim.
Po kapitulacji Austro-Węgier wrócił do Polski, zgłosił się do 5 Eskadry Wywiadowczej stacjonującej na lotnisku Rakowickim w Krakowie i rozpoczął służbę na stanowisku pilota. W czasie wojny polsko-ukraińskiej razem z eskadrą został przeniesiony na lotnisko Hurka koło Przemyśla. W dniu 16 lutego 1919 roku razem z porucznikiem obserwatorem Janem Pareńskim został wysłany na lot bojowy na samolocie Rumpler C.IV. W czasie wykonywania manewru samolot wpadł w korkociąg i runął na ziemię. W wypadku śmierć ponieśli obaj lotnicy.
Za zasługi został odznaczony Polową Odznaką Pilota. Pochowano go na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.


http://pl.wikipedia.org/wiki/Jerzy_Szeruda

 

Szmekówna Anna

19 października 1943 r. aresztowana została pod zarzutem współpracy z partyzantami Anna Szmekówna, ur. 2.3.1914, zam. we Wędryni Nr 72, wolnego stanu, hutniczka. Trafiła do Ravensbrück, gdzie zachorowała na tyfus brzuszny, w związku z czym została zwolniona 15.11.44.

ŹRÓDŁO:

http://www.historycy.org/index.php?showtopic=55490&st=173

 

Sztefik Jan

Ur. 28 VII 1912, zm lista katyńska, w Bystrzycy, posterunkowy, Policja Województwa Śląskiego., , Posterunek Wędrynia

http://gulag.szmo.cz/dokumenty/knihy/Katyn-pamet_naroda.pdf

 

Sztefkowa Ewa i Anna

Anna Sztefkówna (pseud. „Jodła”), ur. 22.1.1911, zam. w Wędryni Nr 104:
Bojowniczka o Wolność. Kierowniczka sztabu akcji podziemnej we Wędryni – Zaolziu – na Nr 104. – Od 9.1.1941 – 21.11.1941

Sztefkowa Ewa, ur. 14.2.1890, zam. we Wędryni 104 – „Zaolzie”, matka – wdowa – gaździnka. Polska Bohaterka Narodowa. Aresztowana 21.11.1941 wczesnym rankiem o ½ 4 h wraz z córką Anną, męczona strasznymi przesłuchiwaniami gestapowców. Dnia 11.7.42 przewieziona w ciężkim stanie zdrowia do Oświęcimia. Już 13.7.42 – tj. za 2 dni – zagazowana i spalona w Oświęcimiu.

 

Szücs Józef

Szücs Józef, bojownik o Wolność, członek organ. podziemnej, ur. 15.3.1916, zam. we Wędryni 145. Dnia 24.4.40 ucieka z rąk gestapowców i ukrywa się 5 lat, między innymi na strychu starej szkoły katolickiej. Tam udaje mu się uciec przed obławą gestapo. Istnieje przypuszczenie, że niemiecki wójt Cinciala wysłał dwóch zaufanych niemieckich policjantów, by niby znaleźli uciekiniera z tym, że nie będą za nadto gorliwi i pozwolą mu zbiec i tym samym uratować przed gestapo. Wójt Cinciała podobnym sposobem trzymał w miarę możliwości ochronną rękę nad Wędryniakami. Kiedy rosjanie zajęli rodzinę wójta Cinciały i trzymali ich w piwnicy domu na Czornowskim (dziś Dadatex), wędryniacy ( w tym i były polski wójt Cimała) wstawili się do rosjan z prośbą o ich ułaskawienie.

Sztefkowa Ewa i Anna

Anna Sztefkówna (pseud. „Jodła”), ur. 22.1.1911, zam. w Wędryni Nr 104:
Bojowniczka o Wolność. Kierowniczka sztabu akcji podziemnej we Wędryni – Zaolziu – na Nr 104. – Od 9.1.1941 – 21.11.1941

 

Turoń Paweł

Data urodzenia wtorek, 11-07-1893 Wędrynia
zginął prawdopodobnie w 1940 MIEDNOJE


http://www.katedrapolowa.pl/ofiary_z.php?strona=316&imie1=&imie2=&nazwisko=&stopien=&miejsce=

 

Turoń Paweł

Turoń Paweł, ur. 7.5.1913, zam. we Wędryni – Zaolzie, od 1944 mieszka w Bystrzycy n/Olzą Nr 58, hutnik – techn. urzędnik, żonaty. Na przym. robotach w Brunszwiku od 1940 – 1943. Aresztowany przez gestapo w Brunszwiku 15.7.43 w związku z organizacją podziemną Dytki i Krzystka. Więziony od 15.7.43 – 20.8.44 w więzieniu śledczym. Uratowany od strasznej śmierci gestapowskiej przez poświęcenie się ś.p. Dytki Adolfa z Lesznej Dolnej, który wziął na siebie całą winę przy rozprawie sądowej. Był więziony w Salzgitter, Wolfenbüttel, i Brunszwiku


http://niepoprawni.pl/blog/271/slaski-wywiad-ak-w-brunszwiku-i-hanowerze

 

Wałach Józef

W roku 1941 do Wędryni powraca (przebywający uprzednio na pracach przymusowych) Józef Wałach, który wkrótce staje się czołową postacią, gdy chodzi o ruch oporu na terenie Wędryni. Niestety, w styczniu 1942 r. zostaje on aresztowany.
Wałach Józef, Bojownik o Wolność, członek organizacji podziemnej, nar. 17.6.1907 i zam. we Wędryni Nr 83. Jeden z 24-ch męczenników – bohaterów Śląska Cieszyńskiego. Straconych w Cieszynie dnia 20.3.1942 r.
Był urzędnikiem w Kasie Oszczędności i Zaliczek w By. n/Olzą. Ostatnio w 1938/39 kierownikiem oddziału na dyrekcji górniczo – hutniczej w Cieszynie. Już w 1940 wysłany przez hitlerowców na przymusowe prace w Tessau. W r. 1941 zachorował tam na żółtaczkę, powraca do domu i jest w opiece lekarskiej przez kilka tygodni. Po zupełnym wyzdrowieniu i odpoczynku pracuje w Trzyńcu jako robotnik u firmy: „Szatan”.
Dnia 26.1.42 aresztowany z domu przez gestapo. Najpierw zatrzymany na posteruneku w Wędryni. Więziony od 26.1.42 – 20.3.42: w Cieszynie, w Katowicach, w Mysłowicach. W Cieszynie katowany i bity. Zarzucano mu pracę konspiracyjną. Następnie katowany jeszcze w więzieniach w Katowicach i Mysłowicach. W Mysłowicach zkazany na karę śmierci.

 

Wałoszek Adolf

1906 - 1979

Ksiądz katolicki. Ur. w Suchej Średniej. Studia teologiczne w Widnawie. Święcenia kapłańskie w 1931 r. Wikary w Wędryni, Łąkach n. Olzą, Boguminie i Cierlicku. Katecheta w Karwinie. Więzień obozów koncentracyjnych Buchenwald i Dachau. Po wojnie proboszcz w Cierlicku Górnym i Jabłonkowie. Zm. w Jabłonkowie.

 

Wdówka Józef

Ur. 30 X 1906 w Wędryni, zm. Lista katyńska, ppor. rez.,

http://gulag.szmo.cz/dokumenty/knihy/Katyn-pamet_naroda.pdf